Zonder de aanwezigheid van opvarenden is het schip, de Wylde Swan, hoe mooi haar lijn ook is, hoe vastberaden haar jib-boom ook voor haar borst uitsteekt, hoe breedgeschouderd haar courseyard ook boven beide boorden uitsteekt, hoe elegant haar geveegde kont ook uit het water opstijgt, gewoon een dood stuk staal met hout, doek en lijnen.
De opvarenden, de crew voorop, voorzien haar van leven, van een hartslag, een bloedsomloop. De cadans van leven aan boord, het ritme, de trim van het zeil, van het schip, de trim… de balans tussen krachten en koppels, de balans tussen stuurboord en bakboord…
De mensen aan boord van de Wylde Swan geven haar gedachten, dromen en plannen. Routes, koersen, verlangen naar verre kusten. De blikken vanaf het aftdeck in de onmetelijke hemel van waaruit licht van sterren in diezelfde ogen neerdaalt. De blikken naar elkaar. De verhalen worden verteld, de verhalen worden gemáákt, de verhalen worden belééfd. De mensen aan boord geven het schip besef. De realisatie van dat je daar op dat moment, honderden kilometers van de bewoonde wereld, midden op de oceaan, sámen bent. Dat het daar op dat moment, het tussen jullie nu gebeurt.
Overdracht
De plek waar we liggen is bovendien de eindbestemming van het hoogtepunt van de reis: the ship’s takeover. In de weken voorafgaand is er tijdens de shiptraining toegewerkt naar het moment waarop alle trainees samen een crew konden vormen die het leven gaf aan de Swan. Plannen maken, koers uitzetten, zeilen hijsen, trimmen strijken. Het ritme en de reinheid van de dagelijkse cadans: ontbijt, 10 o’clockie, lunch, happy hour, four o’clockie, diner. Het leven, de aandacht, de verhalen. Heel het leven van de Swan wordt overgenomen door de trainees die als jongvee dat voor het eerst in de lente de wei in mag, staat te trappelen om te doen waarvoor ze nu al weken aan het trainen zijn.
Wanneer Alvaro het gezag over het schip overdraagt aan een nieuw team van captains, is de energie niet te stuiten. Vanavond nog gaat het anker op! Geen tijd te verliezen, gaan. In de ontstuimige hectiek van levenslust en geldingsdrang ontstaat chaos. Het schuurt en knettert. Als in een film die aan het eind van iemands leven aan zijn of haar ogen voorbijtrekt, speelt zich in razend tempo een voorstelling af die alle fases van groepsvorming opnieuw doorloopt. De crew heeft als taak om op zijn handen te zitten en slechts in te grijpen als de veiligheid in het geding komt. En die situaties komen maar zelden voor. Dus kijken zij temidden van groepsdynamisch vuurwerk hun ogen uit.
Proof of the pudding
Natuurlijk: Het is precies volgens de verwachting van de ervaren crew. De planning van ‘vanavond om 19:30 vertrekken’ wordt ruimschoots overschreden. Maar dat is zoals dat gaat met ongetemde jonge dieren voor wie de hekken van de stal voor het eerst in lange tijd zijn opengeschoven. Het is energiek maar ongericht. Zoals altijd is bij een lang verwacht eindspel het devies: Het gebeurt pas als het gebeurt. The proof of the pudding is in the eating.
Gegeten wordt er, want wat een spectaculaire groei laat de nieuwe crew, de tweeëndertig mensen tellende nieuwe crew, in de uren die volgen op het vertraagde geluid van het inhalen van het anker, zien. Er wordt geëvalueerd, er worden korte briefings gehouden. De aansturing veranderd, de communicatie scherp verbeterd. Je hebt ideeën en je hebt plannen. Het verschil ertussen wordt haarscherp duidelijk. Nu de verbeteringen zijn doorgevoerd, groeit het vertrouwen, de onderlinge samenhang en de machine draait soepel.
Natuurlijk is het ook zwaar: Draag maar eens de verantwoordelijkheid voor het eten van 48 mensen, maak maar eens de keuzes die de richting van het schip bepalen, houd het schip maar eens schoon en geordend, het deck clean, verdraag het commentaar maar eens van anderen die zich niet kunnen vinden in de keuzes die jij maakte. Maar over all: wat een spectaculair gezicht is het om te zien dat het schip bij deze 32 trainees in goede handen is. Het vervult de oude crew, Alvaro voorop, met trots. Het is gelukt om de Wylde Swan op de afgesproken plek af te leveren. Hier neemt hij zijn hoed diep voor af. Hier in deze baai van Sint Maarten.
Arrival
Sint Maarten. Het is de bestemming. Arrival. Het einde van de tussentijd. Een kleine 4300 zeemijlen 42 dagen, waarvan er op 32 gevaren is. Er is gewerkt. Getrimd. Gezocht naar evenwicht. De balans van een betrouwbaar ritme, waarop de klanken van improvisatie kunnen bouwen. Er is gewerkt. Hard gewerkt. Aan school, aan het schip. Aan elkaar. De tijd die achter ons ligt, strekt zich uit tussen de oevers van de oceaan. We zijn de lijn overgestoken, we crossed the line. Door Neptunes welkom geheten: welkom bij het genootschap van oceancrossers, van wie de groepsidentiteit zonneklaar gedefinieerd is: WIJ. Een onbegrijpelijke afstand, een onbegrijpelijke periode. Tussen toen en nu, tussen net en toen speelde het zich af. De tussentijd. En wat er zich in die tussentijd afspeelde, is onmiskenbaar de bevestiging dat hier een gelaagde gemeenschappelijke ervaring is geboren. Gelaagd als de vulkanische bodem met alles wat zij in zich draagt. Alle momenten, moeilijk, spectaculair, alle uitbarstingen, alle geluksmomenten. De lachsalvo’s die over baaien en stranden van onbewoonde eilanden uitstijgen. Het wachten in de rij, nadat de bel twee keer klonk. De precies uitgetelde hoeveelheid koekjes tijdens four ‘o clock. Het zingen voor de jarigen. De updates van Alvaro. De dolfijnen, witlipgrienden, vogels, potvissen.
De tranen die stippen maakten in vrolijk gevouwen sailmail. De druppen van het brakke water die van je peddel om je oren vlogen in het door puberrumoer opgeschrikte mangrovebos. Het dansen na het arriveren aan de overkant van de oceaan. Het zwemmen, zwieren met een lange lijn die aan het puntje van de courseyard een eind het water slingerde. Het grote vuur op het strand van het onbewoonde eiland. Het tenderen. De floating bar. De tassen vol versnaperingen. De hike tussen zich aan berghelling vastklampende terrassen. De teidavulkaan die zich als een sprookje aan de horizon nestelde. De mentorgesprekjes in nisjes en hoekjes op het dek. De twilight. De kraakheldere hemel. Vliegende vissen.
De oneindige reeks herinneringen die zich laagje voor laagje in het gemeenschappelijke geheugen van deze groep nestelde. De reis komt aan zijn eind. De tussentijd is bijna voorbij. De afsluiting, weer een hoogtepunt, wordt gevierd nadat we met alle trainees een dag zijn gaan golfsurfen. Bij terugkomst met de tender, wordt iedereen met alles wat ze bij zich hebben, afgespoeld en in daarna in het netste gestoken dat zij in hun opbergkisten kunnen vinden. Kreukelige bloesjes en polo’s, feestelijke tops en mooie jurken komen voor de dag. Hier wordt een reis gevierd.
Captainsdiner
Al sinds het begin van diezelfde middag heeft kok Huberto zich in gespannen voor een culinaire traktatie. In een tot in de puntjes verzorgde mainhold, eten alle 48 opvarenden van De Wylde Swan een driegangendiner. Na afloop vindt in diezelfde mainhold een bonte avond plaats. Er is ruimte voor odes aan de Wylde Swan, er klinken liederen met nieuwe teksten die grappend, plagend en weemoedig terugblikken op de reis die we samen maakten.
Als om halftwaalf na de afsluitende nightswim de laatste druipende lijven de touwladder bestijgen, en iedereen richting zijn of haar bunk of hangmat scharrelt, keert de Swan weer tot rust. Nog een dag zal deze groep aan boord zijn. Zij zullen zich gedurende deze dag inspannen om alle fysieke sporen van hun tweeënveertig dagen, hun 4300 zeemijlen, hun WS1 hun Wij uit te wissen. Een groot happy hour – happy day. Alles wordt schoongemaakt, zodat de Wylde Swan straks weer klaar is om thuis te worden voor nieuwe trainees, plek te worden voor nieuwe ervaringen, lichaam te zijn waarin nieuwe opvarenden een hartslag teweegbrengen, ideeën krijgen, plannen uitwerken, koersen uitzetten, het anker lichten en gáán.
“Hoe was het?”
Het is afgelopen, de tussentijd is klaar. Straks staat achter de balustrade van de arrival op Schiphol een horde vragende gezichten. “Hoe was het?” zal het talloze keren klinken. Een vraag die – gezien de ongeëvenaarde reis die we samen maakten – heel lastig te beantwoorden is.
We schrijven donderdag 12 december 2024. De reis in al haar facetten zit erop. Morgen stappen we op het vliegtuig en keren met een koffer vol verhalen terug naar het normale leven.